Thánh Emmanuel Nguyễn Văn Triệu sinh tại Huế. Thân phụ ngài là ông Cai Lương. Lớn lên, ngài được theo học tại Kinh đô và gia nhập đội ngự lâm quân. Trước những tại họa dồn dập xảy đến, ngài phải trốn ra Bắc Kỳ và nuôi ý hướng dâng mình cho Chúa. Ngài được Ðức Giám Mục địa phận Ðông Bắc Kỳ nhận nuôi và dạy thần học. Sáu năm sau, ngài thụ phong linh mục.

Sau 6 năm hoạt động, ngài được cử vào kinh, và khi đã hoàn tất nhiệm vụ giao phó, ngài về quê thăm mẹ già nghèo đói và tàn tật. Với sự giúp đỡ của dân làng, ngài dựng lại cho mẹ một ngôi nhà nhỏ và nhờ mấy người cháu săn sóc. Nhưng lệnh cấm đạo càng ngày càng dữ dội, vì bị tố giác, ngài bị bắt ngay tại quê ngày 08-08-1798 cùng với một nhóm giáo dân.

Suốt 40 ngày tù ngục, mặc dù bị đánh đập nhiều lần, ngài luôn giữ vững một đức tin không lay chuyển.

Ngày 17-09-1798, ngài bị điệu đi xử cùng với 6 tên trộm cướp. Theo thói quen, nhà vua ban cấp cho mỗi tử tội một số tiền để tùy nghi mua đồ ăn thức uống trước khi chết, nhưng ngài gửi số tiền ấy để bố thí cho người nghèo khó.

Ngài bị trảm quyết, khi ấy 42 tuổi, dưới thời Cảnh Thịnh nhà Tây Sơn. Thi hài ngài được đem về chôn tại họ Dương Sơn.

Ngày 27-05-1900, Ðức Giáo Hoàng Lêô XIII đã tôn phong ngài lên hàng Chân Phước và Ðức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã tôn phong Hiển Thánh ngày 19-06-1988.