Bốn mươi năm trước, đám tang vĩ đại của Hồng y Stefan Wyszyński được dẫn đầu bởi một biểu ngữ có nội dung: "Chúa ban cho chúng ta một người cha và người mục tử có một trong nghìn năm." Ngài sẽ được phong chân phước vào ngày 12 tháng 9 tại Warsaw và từ đó được gọi là "Chân phước Stefan Wyszyński".
Nhưng ở Ba Lan, ngài sẽ mãi mãi là "Giáo chủ của Thiên niên kỷ", như biểu ngữ đó đã thừa nhận.
Bị giam cầm trong ba năm (1953-1956) bởi chế độ cộng sản, ngài nổi lên là một vĩ nhân văn hóa, người đã tiến hành một "Great Novena - Đại cửu niên" trên toàn quốc, chín năm chuẩn bị về tinh thần, văn hóa và xã hội cho lễ kỷ niệm 1.000 năm ngày khai sinh giáo hội ở Ba Lan vào năm 966. Đại cửu niên đã tiết lộ tính cách thực sự của đất nước Ba Lan, bất chấp chế độ cộng sản của nó.
Hồng y Wyszyński nổi lên vào thiên niên kỷ với tư cách là nhà lãnh đạo không thể tranh cãi của nhân dân Ba Lan. Lời của Giáo hoàng Paul VI mời ngài tham dự các lễ kỷ niệm ngàn năm đã bị chặn bởi những người cộng sản. Khi Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đến Ba Lan vào năm 1979, ngài đã bắt đầu bằng cách nói về sự hiện diện của ngài như một câu trả lời quan trọng đáng ngạc nhiên cho lời mời một giáo chủ vĩ đại. Giáo hoàng thực sự đã ở Ba Lan, nhưng có một người đáng sợ hơn nhiều so với những gì mà những người cộng sản có thể tưởng tượng.
Giáo chủ Wyszyński là Moses của pharaoh cộng sản trong 33 năm với tư cách là người đứng đầu Giáo hội ở Ba Lan. Được đặt tên là giáo chủ của Ba Lan vào năm 1948, khi đó là giám mục trẻ nhất ở Ba Lan, ngài đồng thời là tổng giám mục của Gniezno (khu cổ xưa) và Warsaw (thủ đô chính trị).
Việc phong chân phước cho ngài diễn ra trong thời gian được quốc hội Ba Lan tuyên bố là "Năm của Stefan Wyszyński", đánh dấu kỷ niệm 120 năm ngày sinh của ngài vào năm 1901 và kỷ niệm 40 năm ngày mất của ngài vào năm 1981. Đây là đỉnh cao của một cuộc đời đáng chú ý của người Ba Lan, một hiện thân sống động của trải nghiệm thế kỷ 20 của Ba Lan.
Wyszyński sinh ngày 3 tháng 8 năm 1901, không rõ quê quán. Ba Lan đã bị loại khỏi bản đồ châu Âu vào năm 1795, bị ba cường quốc láng giềng là Nga, Phổ (Đức) và đế quốc Áo-Hung xâm chiếm và chiếm đóng.
Stefan thời trẻ theo học trường tiểu học dạy bằng tiếng Nga, một thứ sẽ trở nên hữu ích trong cuộc sống sau này khi đọc các tài liệu bí mật từ Liên Xô. Ngài mất mẹ sớm khi mới 9 tuổi, một trải nghiệm tương tự như của Đức Gioan Phaolô. Giống như ĐGH, tâm linh của ngài được đánh dấu bằng lòng sùng kính mãnh liệt đối với Đức Trinh Nữ Maria, người mẹ "mới" trong cuộc đời ngài. Ngài dâng thánh lễ đầu tiên với tư cách là một linh mục mới được thụ phong trong nhà nguyện có hình ảnh kỳ diệu của Đức Mẹ Jasna Gora tại Czestochowa, đền thờ quốc gia của Ba Lan.
Ba Lan giành lại độc lập vào cuối cuộc Đại chiến (1918) và ngay lập tức phải chiến đấu với Hồng quân Bolshevik để bảo toàn. Wyszyński đã được thụ phong linh mục - vào sinh nhật thứ 23 của ngài vào năm 1924 - trong thời gian nghỉ ngơi ngắn ngủi này khỏi sự chiếm đóng của nước ngoài.
Ngài theo học tại Đại học Công giáo Lublin mới thành lập, hoàn thành luận án tiến sĩ về "Quyền của Gia đình, Giáo hội và Nhà nước đối với Trường học". Đó là một sự chuẩn bị khác cho những trận chiến mà ngài sẽ chiến đấu sau này.
Những năm 1930 (tương đối) yên bình đối với Cha Wyszyński, giảng dạy trong chủng viện. Vào thời điểm này, tình bạn của ngài ngày càng lớn với Róza Czacka, người sáng lập Dòng Các Nữ tu Dòng Thánh Giá Phanxicô. Bản thân bị mù, Róza - Mẹ Elzbieta - đã thành lập giáo đoàn của mình để chăm sóc người mù, vào thời điểm đó, mẹ phải sống phụ thuộc và thường xuyên khốn khổ. Cha Wyszyński đã dành nhiều thời gian cho các chị em và những đứa trẻ mù do họ chăm sóc. Ngài dạy giáo lý cho họ, nhưng sau đó ngài nói rằng họ đã dạy ngài nhiều hơn ngài dạy họ.
Trong sự Quan phòng kỳ diệu, Mẹ Elzbieta Czacka sẽ được phong chân phước trong cùng một buổi lễ với vị giáo chủ, hai người bạn cùng nhau được nâng lên bàn thờ.
Chiến tranh thế giới thứ hai chứng kiến sự tàn bạo của Ba Lan và các giáo sĩ Ba Lan. Khoảng 6 triệu người Ba Lan đã bị giết - chiếm 20% dân số. Tương tự, 20% giáo sĩ Ba Lan, khoảng 2.000 trong số 10.000 linh mục giáo phận, đã bị giết trong chiến tranh.
Trong chính Giáo phận Włocławek của ngài, tất cả các linh mục đều bị vây bắt; Cha Wyszyński trốn thoát chỉ vì giám mục của ngài đã gửi ngài đi nơi khác để đề phòng. Trong một trong những cuốn sổ ghi chép của Cha Wyszyński, cha liệt kê tên của các linh mục trong giáo phận của ngài đã bị giết: Danh sách này chiếm trọn một trang.
Khi bị giam giữ như một giáo chủ vào năm 1953, Hồng y Wyszyński đã viết: "Tôi đã lo sợ rằng tôi sẽ không bao giờ được chia sẻ niềm vinh dự này, điều đã từng xảy ra với tất cả các đồng nghiệp trong chủng viện của tôi. Họ đều đã trải qua các trại tập trung và nhà tù. Phần lớn trong số họ đã mất mạng ở đó. ...Hầu hết các linh mục và giám mục mà tôi từng làm việc đều từng trải qua các nhà tù. Sẽ có điều gì đó không ổn nếu tôi không trải qua cảnh tù đày. Những gì đã xảy ra với tôi là rất thích hợp."
Cuộc đàn áp chết người đối với Giáo hội Ba Lan dưới thời Đức Quốc xã đã định hình cách tiếp cận của vị giáo chủ mới đối với chế độ cộng sản do Stalin áp đặt vào cuối Thế chiến thứ hai. Ngài viết nhật ký trong tù của mình: "Ngay từ đầu công việc của mình, tôi đã lập trường rằng Giáo hội ở Ba Lan đã đổ quá nhiều máu trong các trại tập trung của Đức để đủ khả năng phung phí mạng sống của các linh mục còn sống. Tử đạo chắc chắn là một điều vinh dự, nhưng Đức Chúa Trời dẫn dắt Giáo hội của Ngài không chỉ theo một cách phi thường, đó là sự tử đạo, mà còn theo một cách bình thường, đó là công việc tông đồ.
Thật vậy, tôi có quan điểm rằng thế giới hiện đại cần một loại tử đạo khác - tử đạo vì công việc, không phải vì máu". Vì vậy, Đức Hồng Y Wyszyński bắt đầu về công việc tông đồ của mình, mang trên vai gánh nặng to lớn của toàn thể Giáo hội Ba Lan. Gánh nặng đó đặc biệt nghiêm trọng đối với vị hồng y, vì Đức Giáo hoàng Piô XII đã trao cho ngài những quyền năng đặc biệt ở Ba Lan. Đặc biệt, ngài thực hiện phần lớn thẩm quyền của Tòa thánh liên quan đến việc bổ nhiệm các giám mục.
"Công việc tử vì đạo" này là lời kêu gọi trong cuộc sống của ngài, khi thực hiện chức vụ mục vụ của mình khi biết rằng ngài đang bị giám sát liên tục và phải chịu sự phản bội từ ngay cả những người trong Giáo hội.
Rằng ngài không chùn bước là một thành tựu đáng kể của con người. Việc ngài cung cấp tự do tinh thần cho một dân tộc đang bị áp bức toàn trị là một thành tựu siêu nhiên đáng chú ý.
Giống như Moses, Stefan Wyszyński không sống để chứng kiến người dân của mình tiến vào miền đất hứa giải phóng. Nhưng Chúa đã ban cho ngài khoảnh khắc trên Núi Nebo, chuyến hành hương chiến thắng, làm nên lịch sử của Đức Gioan Phaolô đến Ba Lan vào tháng 6 năm 1979. Sau chuyến thăm đó, kết thúc giống như Moses, Hồng y Wyszyński đã nhìn thấy miền đất hứa.
Phải mất 10 năm - đôi khi đẫm máu, như trong cuộc tử đạo của một linh mục mà chính Hồng y Wyszyński đã tấn phong, Chân phước Jerzy Popiełuszko - để tìm ra lời tuyên bố, nhưng khi Đức Hồng y Stefan Wyszyński qua đời vào ngày lễ Thăng thiên vào tháng 5 năm 1981, ngài đã biết rằng chiến thắng đã giành được.
Lm. Raymond J. de Souza